Tussen mijn zesde en veertiende levensjaar gingen we ongeveer om de twee weken naar opa en oma in N.

Eerst met de trein en wat later, vanaf 1960 met de auto. De eerste was zo`n Renaultje 4 met van die koelribbels achterop de motorkap, die we voor 350 gulden van oom J. gekocht hadden. Het bleek de miskoop van het jaar te zijn, want al tijdens het eerste
ritje in de omgeving van onze woonplaats liet hij ons met een enorme knal, die aangaf dat we een klapband hadden, staan. Er bleken allemaal "cover"banden onder het ding te zitten van een abominabele kwaliteit en dat was niet het enige. Na enkele weken bleek dat hij niet op de aanwezige 4, maar slechts op 3 cilinders liep, waardoor de maximum snelheid nooit boven de tachtig kilometer kwam.

Ik zal nooit meer iets van familie kopen, want het had een haar gescheeld of pa en oom J. hadden flinke ruzie gekregen over het kreng, hoewel oom.J net zoveel van auto`s wist als pa, niets dus. Het volgende vervoermiddel was de onverslijtbare DKW 3/6.
Onverslijtbaar, maar een tweetakt en bij het tanken van een verkeerde mengverhouding zetten we de hele buurt in de mist. De reden waarom dit voertuig na twee jaar trouwe dienst ook weer verdween, was dat mijn moeder zich vreselijk geneerde als dit gebeurde en haar ergenis over het "gepruttel" een tweetakt eigen.

"Dat is toch geen auto, dat is een koffieperculator" , zei ze altijd. en "Is dat wel goed ?".

Na twee jaar gemekker zwichtte mijn vader en ruilde hem in voor een Ford Cortina en daarna volgden er nog een flink aantal, want mijn ouders wisselden bijna net zo vaak van auto als van woonruimte.
De weekends bij mijn grootouders waren niet van de opwindendste soort, maar op die leeftijd had je nog niets te zeggen en moest je gewoon mee. Als oom J. en tante M. er ook waren was het al een stuk draaglijker. Mijn neef en ik konden en kunnen goed met
elkaar opschieten en hadden weinig echte ruzies. Bovendien voelde je je samen in zo`n vreemde buurt wat sterker dan alleen, want er waren kinderen zat om mee te spelen, maar je werd net als een vreemde hond in een roedel eerst besnuffeld en op de proef gesteld voordat je mee mocht doen. Zomers kregen we vaak wat geld om snoep of een ijsje bij de banketbakker op de hoek, Schrievers of zo, te kopen. Ze hadden heerlijk eigen schepijs, maar ook de rode waterijsjes, vol met zoete siroop en zo lekker plakkerig, waren niet te versmaden, zodat
de keuze niet altijd even makkelijk was.
De rest van de tijd besteden we met voetballen op het pleintje, spelen met de Dinky Toys op het balkon of in de voortuin, het onderzoeken van het huis van opa en oma, want het was een oud huis in een wat betere arbeiderswijk met een zolder, kelder en een woonkamer met echte schuifdeuren, die als er een verjaardag was dichtgeschoven konden worden om de ouderen van de jongeren te scheiden of als opa `s middags een dutje wilde doen of gewoon even rustig wilde lezen.
Opa was een apart mens, zijn vijfjarig verblijf in een jappenkamp zal daar zeker toe bijgedragen hebben. Opa en oma hadden niet bepaald een ideaal huwelijk in mijn ogen. Intelectueel en gevoelsmatig zat er nogal wat verschil tussen die twee. Opa was een
stille man, gereformeerd opgegroeid in Zeeland, die graag las, damde en schaakte en voor mij een soort ongenaakbare, strenge man was waarmee je niet moest spotten. Toch had hij ook andere kanten. Als mijn vader en hij gingen biljarten in de stad, mocht ik
vaak mee. Zowel pa als opa waren niet vies van een pilsje en een borrel en als opa eens wat teveel op had kon je zijn koloniale verleden daarin wel herkennen. Opa had voor de oorlog een hele tijd alleen in Indonesi gezeten (bij de KNIL), terwijl oma met
mijn vader en zijn zus in N. bij oma waren.
Op de foto`s van de militair die mijn opa toen was kon je wel zien dat hij lang niet altijd zo sober en ascetisch geleefd had als in de tijd waarvan ik hem kende. "Opa op het terras met oma(?) op zijn schoot, opa met zijn helm met witte veren en een stok met glimmende knop onder zijn arm, opa op de Harley, opa met zijn drinkmaten in de officiersmess onder de palmen, opa met de baboe"; Ik denk dan ook niet dat opa in die tijd altijd op een houtje heeft gebeten.


Mijn oma was precies het tegenovergestelde, druk en zenuwachtig, altijd maar praten, overal bang voor, fittend op alles en iedereen, verwijten rondstrooiend naar opa, kortom zij was niet bepaald de gemakkelijkste, maar zij had dan ook eigenlijk in haar eentje de hele opvoeding van de kinderen op zich moeten nemen, terwijl opa in de Oost was.
Meestal als we op bezoek waren ging het wel goed, maar soms barstte de bom. Ik herinner me heel goed dat oma `s morgens vroeg aan de ontbijttafel weer eens aan het zeuren en klagen. Opa die nog in de badkamer was had dit waarschijnlijk allemaal gehoord en was zo woedend dat hij schuimbekkend en in z`n blote kont de kamer indenderde en zei dat het nou maar eens afgelopen moest zijn met dat eeuwige gejerimijee en dat er helemaal geen reden was voor haar om zo te klagen.

Einde verhaal.

Soms logeerde ik ook alleen bij hen en dan mocht ik slapen op de zolderkamer onder de met hout betimmerde kap. Als het warm weer was rook ik de aparte lucht van het hout, die als ik nu mijn ogen sluit nog steeds kan herinneren en zelfs ruiken. Dat ik me veilig voelde op die zolder kan ik niet zeggen. Overal in het grenenhout zaten grote donkere knoesten en als het begon te donkeren zag ik overal ogen die naar me keken.
Als het me dan te eng werd ging ik naar beneden, naar oma.
Opa zou het maar flauwekul hebben gevonden, met dat soort dingen moest je bij hem niet aankomen. Van oma kreeg ik dan wat Riedel te drinken en ze bracht me even later dan weer naar boven en bleef dan bij me zitten praten totdat ik sliep.
Deze keer echter was oma niet thuis, ze was met mijn tante naar een of andere kennis toe of zo en ik kon weer niet slapen. Ik ging voorzichtig de trap af. De deur van de woonkamer stond open en ik zag opa in de voorkamer in zijn stoel naast de tafel
onder de schaarlamp zitten lezen,met in zijn ene hand een boek en in zijn andere hand zijn "plasser",zoals dat ding bij ons in de familie genoemd werd. Deze aanblik zal ik niet gauw vergeten, omdat ik als redelijk vroegrijp jochie -ik zal zo`n jaar of 8,
9 zijn geweest-, donders goed wist wat opa daar aan het doen was. Opa deed iets wat ik van mijn moeder niet mocht: met zijn plasser spelen !
Als kind van 3 4 jaar oud was ik er op een of andere manier achter gekomen dat ik door bepaalde bewegingen een gelukzalig gevoel kon bewerkstelligen dat nergens mee te vergelijken was, maar dat zo prettig was dat ik het liggend in mijn bedje en kijkend
naar het glas-in-lood-raam van het kleine kamertje in mijn geboortedorp B., dagelijks een of meerdere malen probeerde op te roepen.
Bij een van deze sessies kwam mijn moeder binnen en zag wat ik aan het doen was. Het werd in de geest van die "handjes boven de dekenstijd" gelijk genadeloos afgestraft met een tik over de vingers en zoiets van "dat mag je nooit meer doen".
Dat hielp natuurlijk niet want mijn geest was toen ook al gewillig, maar het vlees misschien nog wel zwakker dan nu, zodat ik gewoon vanaf dat moment wat beter oplette of mijn moeder in de buurt was en ervoor zorgde als ik "het" gedaan had met mijn vuurrode en verhitte kop bij haar uit de buurt bleef totdat ik weer wat afgekoeld was.

Maar nu stond ik daar en zag mijn opa.
Het boek had hij ondertussen op de tafel naast zich gelegd, was wat onderuitgezakt in zijn stoel en speelde nu met beide handen met zijn omhoog staande plasser. Zijn linker omvatte zijn balzak, zijn rechter bewoog op en neer. Ogen gesloten.
Na verloop van tijd zocht hij met paniekerige bewegingen en een snelle hijgerige ademhaling in zijn rechter broekzak, rukte een zakdoek eruit, deed die om zijn plasser en kreunde zacht. Waarom hij die zakdoek pakte begreep ik op dat moment nog niet, maar dat ik nog voordat hij zijn ogen op zou slaan maar beter weg kon zijn wel.
Voorzichtig maar snel sloop ik de trap op en ging stilletjes op mijn rug in bed liggen met mijn handen tussen mijn benen, voelde mijn eigen opwinding en keek naar het plafond.
Ik was erg verward over wat ik gezien had, maar het gaf me ook een soort vertrouwen dat als opa, voor wie ik een enorm ontzag had, met zijn plasser speelde, het toch niet zo iets inslecht kon zijn en daarna voelde ik me in ieder geval een stuk minder schuldig als ik "het" deed.