.


Het project over seksualiteit was best wel geinig, jammer dat meneer van den Berg het gaat afsluiten. Iedereen in de klas doet altijd heel stoer over seks en dat we natuurlijk allemaal al wel ’n keer geneukt hebben. Jaja, zogenaamd dan, maar toch, het was echt heel leerzaam, en ook wel een tikje opwindend. Dit was de laatste les voor het weekeinde en net willen we opgewekt ons boeltje opruimen als meneer van den Berg zijn hand opsteekt.


’Wacht even jongelui, nog even aandacht voor de afrondende opdracht. Jullie weten nu alles over seksualiteit en voortplanting en over de techniek, de seks die daarvoor nodig is. Maar hoe zit het met de liefde, wat weten jullie dáarvan! Wat is dat nu precies, liefde? Is er liefde nodig voor seks? Wat dan met de liefde voor je grootouders, of voor je land, of voor je marmot? En wat is de rol van liefde bij seks? Kan je seks hebben zonder liefde? Voel je je dan net zo geliefd en is dat net zo fijn als wanneer je verliefd bent…?’


De opdracht

Als hij een stilte laat vallen ontstaat er wat onrust in de klas, mensen kletsen even met elkaar en natuurlijk wordt er weer volop gegrinnikt. Meneer van den Berg laat het kort bezinken en gaat dan verder met ‘ik wil dat jullie als afronding van het project thuis in tweetallen een essay gaan uitwerken over liefde. Wat is voor jullie liefde, welke gevoelens komen daarbij kijken, wat is het verschil met verliefdheid, wat doet het met je. Volgende week bepraten we in de les de tussenstand en over twee komen de resultaten aan bod, enkele dagen van tevoren wil ik die van jullie ontvangen. En denk erom, jullie zitten in je eindexamenjaar van het VWO, dus ik heb hoge verwachtingen van jullie.’

Daarna tikt hij op zijn laptop waarna de opdracht op het digibord verschijnt. ‘Goed jongelui, hier staat het allemaal, dit document komt via de mail naar jullie toe. Succes ermee en allemaal alvast een goed weekeinde gewenst!’ Meteen breekt de herrie los, want wie gaat het met wie doen? Ik lig goed in de klas en heb het zo’n beetje voor het uitkiezen met wie ik die opdracht zou willen uitwerken. Ik kies liefst een meisje en net kijk ik richting Lotte als meneer van den Berg me wenkt naar voren te komen. ‘Jonas, ik zie dat Zoë en jij wat naar elkaar toetrekken, wil jij haar onder je hoede nemen? Ze is nog niet echt ingeburgerd en ik wil niet dat ze buiten de boot valt.’ Ohw, nou ja, oké en ik knik dat het goed is.

Ik ben iemand die een beetje chronisch bijna te laat komt in lessen en zit vaak op de achterste rij. Het bevalt me daar wel en sinds enkele weken zit ook Zoë meestal achterin, een meisje dat naar onze stad verhuisde en nog steeds een beetje onwennig is. Als ik terugloop naar mijn plaats kijkt ze een beetje schichtig voor zich uit. Als ik bij haar ben en haar voorstel om met mij de opdracht te doen is het alsof de zon doorbreekt op haar gezichtje, blij knikt ze ‘ja’.

Morgen is het zaterdag en nadat we hebben afgesproken om s-middags bij mij thuis bij elkaar te komen fiets ik fluitend naar huis. Zoë is bepaald niet het mooiste meisje van de klas met haar grote bril en haar haren in een eeuwige staart, maar toch heeft ze wel iets. Als je het mij vraagt heeft ze het moeilijk, regelmatig zie ik haar een tijdje wegdromen, alsof ze liever niet op school zou zijn. Al enkele keren heb ik geprobeerd met haar te praten maar dan krijg ik meestal alleen maar antwoorden van éen lettergreep, ‘ja’ of ‘nee’.

Als ik thuiskom is de tweeling er ook al, ze zitten met mama te beppen in de serre. Op vrijdag is ze altijd thuis als we thuiskomen, wel gezellig, ze heeft er een gewoonte van gemaakt dat er op deze dag iets lekkers klaarstaat als we uit school komen. Dit keer is het appeltaart met slagroom en ik schuif snel aan. ‘Dag lieverd’ begroet ze me als ik haar een snelle zoen geef en dan plof ik naast Merel en Maarten, meestal afgekort met M&M. Ze zijn net vorige week zestien geworden, een kleine twee jaar jonger dan ik en zoals altijd hebben ze het hoogste woord. Meestal vind ik dat wel prima, ik kan daardoor een beetje op de achtergrond te blijven, maar dit keer pak ik snel mijn kans als het even stil wordt: ‘morgen komt er een meisje hier thuis met mij werken aan een schoolopdracht.’

‘Whoea, Joon heeft een meisje!’ joelt Merel meteen, en ja, dat was van haar te verwachten, ze is alleen maar met vriendjes bezig. Net wil Maarten ook een slimme opmerking gaan maken als mam ingrijpt en zegt: ‘doe eens even rustig aan, jongens, geef Joon ook eens even ruimte. Waar gaat die opdracht over?’ We zijn altijd heel open tegenover elkaar, we hadden het al vaker over het seksproject, ook al zitten mijn jongere broer en zus erbij. Dit keer vertel ik dat het project bijna klaar is en dat we het ‘over liefde’ moeten hebben, dat ik dat onderwerp met Zoë in een essay moet uitwerken.

Mereltje weer: ‘Zie je wel Joon, dat je verkering hebt?’ Kolere, ik vind het superirritant als ze zo opgefokt doet. ‘Hou nou ‘ns op, stomme meid, ik ken dat hele meisje amper.’ Mam komt er weer tussen en sust de gemoederen door te vragen wie dat meisje is, ze heeft nog nooit van haar gehoord. ‘Nee, klopt mam, ze zit pas enkele weken in onze klas. Er is iets met haar vader en ze is met haar moeder hier komen wonen.’ ‘Nou, dan zal ze het niet gemakkelijk hebben, ben maar een beetje lief voor haar, Joon.’ Ik knik, lijkt me logisch.

Een troostende schouder

Vanochtend heb ik eerst bij de Albert Heijn gewerkt, ik doe daar de groenten, leuk om een eigen afdeling te hebben, ik weet er alles van. De tweede ochtendvracht kwam te laat binnen door file-gedoe en als we eindelijk alles in de schappen hebben liggen haast ik me naar huis om nog op tijd te zijn voor de afspraak met Zoë, het is krap. Als ik arriveer zit ze al met een kop thee in haar hand met mama te praten, gelukkig zonder M&M, die allebei een hockeywedstijd hebben. Fijn, ik kan vooral Merel missen als kiespijn. Niet dat ze niet een leuk zusje is, dat is ze wel en ze is ook best wel knap aan ’t worden, maar ze is zo eager, ze staat altijd ‘aan’ en heeft altijd haar woordje klaar, echt soms heel erg doodvermoeiend.

Het valt me op dat Zoë tegenover mama niet zo verlegen is, ze vertelt net dat ze uit Groningen komt en hier in Den Bosch erg moet wennen. Ik weet niet wat dat is met mijn moeder, op de een of andere manier krijgt die altijd iedereen aan de praat en in vijf minuten weet ik al meer over Zoë dan ze de afgelopen twee weken aan me kwijt wilde. Nu pas begrijp ik dat haar vader dood is, een tijdje terug verongelukte hij en dat haar moeder daarom terug wilde naar het zuiden, naar haar familie. Ik hoor het stilletjes aan en jeetje, ik heb echt wel met haar te doen, ik probeer me voor te stellen hoe het is als papa zou overlijden. Omdat hij als piloot langeafstand vluchten vliegt voor de KLM is hij vaak meerdere dagen achter elkaar weg maar echt, ik moet er niet aan denken dat hij nooit meer thuis zou komen.

Niet veel later loopt Zoë achter me aan de trap op naar boven en gaan we samen aan mijn bureautje zitten, Zoë aan de andere kant. Meteen is ze weer verlegen als altijd en even twijfel ik daardoor, maar toch wil ik eerst even zeggen hoe erg ik het voor haar vind, dat van haar vader. Omdat ze tegenover me zit zie ik dat haar ogen zich meteen vullen met tranen en voor ik het weet zit ze bijna te huilen. Tjesses, wat heb ik nou weer gedaan. Ik sta op, loop om het bureautje heen, hurk naast haar en sla een arm om haar schouders. Nou, dat maakt het dus alleen maar erger, want meteen komt er een hele tranenwaterval op gang. Ik geef haar een pakje tissues en terwijl ze maar door blijft huilen en snotteren weet ik niks beters te doen dan haar vast te blijven houden.

Pas als ze wat tot rust komt ga ik weer zitten en vraag dan wat er gebeurd is. Even denk ik dat ze weer op slot gaat maar dan vertelt ze het hele verhaal. Hoe haar vader drie maanden terug, toen hij s-avonds na de voetbaltraining naar huis fietste door een jonge dronken gast werd aangereden en op slag dood was. Sindsdien was haar moeder zo verdrietig dat ze er niet echt meer voor hen was, waardoor Zoë veel voor haar jongere zusje heeft moeten zorgen. Haar oma en opa hier vlakbij in Rosmalen hebben ervoor gezorgd dat ze bij hen kwamen wonen, zodat ze kunnen helpen om hen door deze moeilijke tijd heen te krijgen.

Ik vind dit zo heftig, eerst weet ik even niet hoe ik moet reageren maar als ik dan vraag of ze hier een beetje kan wennen schudt ze met haar hoofd ‘nee’. Als ik doorvraag vertelt ze dat ze het op school best wel moeilijk heeft, dat de mensen hier zo anders zijn en dat ze er maar moeilijk tussen komt. Nou, hoe de mensen in Groningen zijn weet ik niet maar dat laatste begrijp ik wel. Ze zegt namelijk geen boe of bah tegen wie dan ook, dus dan wordt het wel heel moeilijk om contact te krijgen, om iets met haar te beginnen. Maar hoe zeg ik dat. Ik besluit maar gewoon eerlijk te zijn: ‘weet je Zoë, ik heb al best een paar keer geprobeerd met je te praten maar eigenlijk zeg je nooit iets terug. Ben je dan verlegen of zo?’

Ze haalt haar schouders op, blijft even stil en zegt dan, of eigenlijk is het meer fluisteren: ‘…ik weet niks te zeggen, ik heb helemaal geen vrienden hier, ik maak eigenlijk nooit meer iets leuks mee…’ en weer zijn daar de tranen. Bizar dit, ze doet altijd zo afstandelijk en een beetje uit de hoogte, hoe kunnen mijn klasgenoten en ik dan weten dat ze zo eenzaam is...
Ik sta weer op, loop om mijn bureautje, pak haar hand en zeg ‘kom’. Even later zitten we close tegen elkaar op mijn bed. Ik leg mijn arm weer om haar schouders en opnieuw huilt ze tranen met tuiten. Het is nu minder ongemakkelijk, ik voel gewoon dat ze dit even kwijt moet en leg mijn hoofd tegen het hare dat op mijn schouder ligt, en laat haar ondertussen uithuilen.

Eindelijk komt ze tot rust en als ik haar dan aankijk en vraag of het weer een beetje gaat zegt ze liefjes ‘ja, dankjewel’, waarna ze me snel een kus op de wang geeft. Nu ze haar bril heeft afgezet zie ik pas voor het eerst hoe mooie bruine ogen ze heeft, ik zie er zelfs wat spikkeltjes van andere kleuren in. Ineens besef ik dat ik haar echt leuk vind en beantwoord haar snelle kusje met net zo’n snelle kus op haar wang. ‘Zullen we dan nu maar aan de slag gaan?’ stel ik voor. Even later zitten we weer tegenover elkaar en bepraten we hoe we ons essay in zullen richten.

Alle kleuren van de regenboog

Zoë is nu gelukkig wat opener en al gauw zitten we geanimeerd te bepraten wat we van de lessen over seksualiteit en seks vonden en hoe we de relatie zullen leggen met het onderwerp ‘Liefde’. Meneer van den Berg had de lessen in drie delen opgesplitst. We besluiten ons essay te beginnen met een samenvatting van wat daarin naar voren kwam en we pakken op onze laptops de lesstof en onze aantekeningen erbij. Eerst hadden we het over ieders geaardheid en dat er daarin heel veel verschillen zijn. De meeste mensen weten wel wat ze zijn, hetero, of homo, of bi, en sommigen zijn queer, of fluïde, of pan, of omni, of demi, of sapio, of skolio en nog zo van alles meer. Het tweede deel ging het over de soorten seks en pas op zijn laatst kwamen de biologie van de voortplanting en de standjes en zo aan bod.

Net als toen iedereen in de klas moeten we opnieuw grinniken over al die geaardheden, dat mensen zo bizar van elkaar kunnen verschillen. Als Zoë dan, zachtjes, aarzelend, aan mij vraagt of ik al weet wat ik ben knik ik en antwoord overtuigd: ‘hetero, zeker weten, ik val wel echt op meisjes. En jij?’ Ze krijgt heel lieve rode blosjes als ze antwoord ‘ook hetero, ik vind jongens leuk.’ Even wordt het stil tussen ons, dan gaat ze verder: …‘ik vond het heel dapper dat Joep in de les zei dat hij bi is.’ Ik knik, vond ik ook. Van een paar jongens en éen meisje wisten we al wel dat ze gay zijn, maar Joep deed er altijd heel luidruchtig over dat hij geilt op meisjes, dus in een volle klas zeggen dat hij eigenlijk ook wel op jongens valt vond ik wel heel stoer.

Na de geaardheden kwamen dus de soorten seks: eerste keer seks, iedere-nacht-seks, vluggertjes-seks, one-night-stand-seks, vakantieseks, goedmaakseks, break-up-seks, alleen-maar-ieder-vrijdag-seks, spelletjesseks, masseerseks, romantische seks bij kaarslicht, name it. Terwijl we dit zitten te bepraten is het wel bizar eigenlijk dat we elkaar amper kennen en al die intieme dingen voorbij moeten laten komen. Ik merk het ook aan Zoë, de kleur van haar wangen wordt steeds dieper rood en zelf krijg ik het er ook wel een tikje warm van, het voelt alsof we samen in een hogedruk-pannetje zitten.

En dat komt niet alleen door het onderwerp, ik begin haar steeds leuker te vinden. Ik vond haar sowieso al wel een aardig meisje, maar nu ze zo open is geweest over hoe het met haar gaat heeft ze iets in mij geraakt wat me nog aandachtiger heeft gemaakt voor haar. Ze ziet er echt leuk uit, vooral toen ik haar zojuist zonder bril zag. Ook heeft ze vandaag voor het eerst eens geen broek aan maar een rokje en dan dat strakke shirtje, ze is echt heel leuk. Als Zoë merkt dat ik wat weg zit te dromen vraagt ze: ‘moeten we stoppen, Jonas? Ben je moe of zo?’ Ik schrik ervan, is het zo duidelijk? ‘Ehm, nee hoor, sorry, ik zat even ergens aan te denken.’

Wat is liefde

Ik zie dat ze er onzeker van wordt en vul aan: ‘ik zat te denken aan je ogen, dat ze zo mooi zijn. Als je lenzen zou dragen zouden ze veel beter tot hun recht komen.’ Zoë lacht blij om dit complimentje: ‘dat zegt mijn vader ook altijd…’ Even wordt ze stil, dan gaat ze verder: ‘het lijkt me een beetje eng om die dingen in je ogen te moeten plakken, maar misschien ga ik het wel eens proberen. Kunnen ze meteen weer mijn ogen doormeten.’ Voor ik het besef flap ik eruit: ‘zal ik dan met je meegaan…?’ Zoë kijkt me blij aan: ‘zou je dat willen doen?’ ‘Zeker, ik draag ook lenzen, kan ik meteen naar een goeie zonnebril kijken, het wordt weer mooi weer, kan ik wel gebruiken.

Als het daarna even stil blijft besluit ik dat dit wel het moment is om ook maar iets over haar haren te zeggen: ‘je hebt ook mooie haren, alleen jammer dat ze altijd op een staartje zitten.’ Meteen brengt Zoë haar beide handen naar haar achterhoofd en voor ik het besef vallen haar haren als een waterval omlaag rond haar gezichtje. Het staat haar echt heel mooi, ze hebben een beetje dezelfde kleur als die van mij, roodbruin, en dan die donkere ogen. Nu pas valt me ook op dat ze zo’n leuke neus heeft, er zit een wipje omhoog in, en dan haar mooie volle rode lippen…

Ik heb geen idee wat me vandaag mankeert, ik reik met beide handen naar haar bril en neem die voorzichtig af. ‘Je bent echt mooi’ zeg ik dan en geef haar een licht kusje op haar lippen. Ineens zijn we allebei heel verlegen met de situatie. ‘…ehm, sorry Zoë, dat was een beetje vrijpostig. Zullen we het maar gaan hebben over wat liefde is?’ Ze knikt maar voordat we verder gaan komt ook zij ineens naar voren en geeft me een kusje terug, waarna ze weer haar brilletje opzet.

Met haar kusje maakt ze me echt heel blij, want even dacht ik dat ik dit keer te ver was gegaan. Als ze dan ook nog ‘dankjewel’ fluistert kan mijn dag niet meer stuk. Wat is dit ineens, wauw, ik krijg het er nu echt warm van, we moeten maar snel back to normal. Ik pak een printje dat ik van mam kreeg toen ik gisteren vertelde dat we het over de liefde moesten hebben. ‘Mijn moeder is geabonneerd op de nieuwsbrief van een gezondheidsgoeroe, Richard de Leth en die schreef gisteren iets over liefde, moet je horen Zoë.’
Ze luistert aandachtig.


“ Recent hebben onderzoekers onderzocht welke vorm van liefde het krachtigst is. Ze lieten mensen in een MRI liggen terwijl ze aan verschillende vormen van liefde moesten denken, namelijk de liefde voor een vreemde, voor de natuur, een huisdier, een vriend(in), een partner, de liefde voor een kind. Vervolgens keken ze welke en hoeveel hersengebieden het sterkste oplichten. De liefde voor een kind gaf in dit onderzoek de sterkste respons, maar ook was er een duidelijke reactie bij romantische liefde, liefde voor een vriend, liefde voor de natuur en liefde voor een huisdier.
Het is een levenskunst om liefde te stoppen in alles wat je doet. Mensen kunnen die liefde voelen, of je nu muziek maakt, een brood bakt, mensen zorgt verleent of iemand een mailtje stuurt.
Take away van dit onderzoek is om veel lief te hebben, je geliefde natuurlijk, als je die hebt ten minste, maar ook liefdevolle gedachten aan kinderen, vrienden, mensen, de natuur of huisdieren werken heel positief. Je creëert zo letterlijk een bad van liefde in je brein, het is voor jezelf gezond, je doet er een ander plezier mee en het is nog gratis ook. ”

Eerst blijft het even stil, ze laat het op zich inwerken en dan fluistert Zoë: ‘…mooi. Dit moeten we echt gebruiken.’ Juist op dat moment wordt er op mijn deur geklopt, het bekende roffeltje dat m’n moeder altijd laat horen. ‘De deur is open mam!’ roep ik.

Ze komt binnen met een dienblad met glazen thee en een paar stukken appeltaart met flink wat slagroom: ‘deze waren nog over van gisteren, zullen jullie wel zin in hebben hè?’ We knikken allebei gretig. ‘Gaat het een beetje?’ vraagt ze dan. Ook nu knikken we weer eensgezind, maar het valt me wel op dat mam ons om beurten wat langer aankijkt. ‘Leuk trouwens, je haar zo, los’ zegt mam dan tegen Zoë.

Daarna loopt ze naar de deur, en net voordat ze naar buiten loopt zegt ze ‘Joon, denk je er wel aan dat je nog voor sluitingstijd Mereltjes fiets naar de fietsenmaker brengt? Het is zaterdag en hij gaat om vijf uur dicht’. Oh ja, dat had ik beloofd. ‘Komt in orde mam.’ ‘Fijn’ antwoordt ze en weg is ze.
‘Wat leuk dat jouw moeder jou Joon noemt’ zegt Zoë. Ik knik en reageer: ‘doet ze al zo lang als ik me dat kan herinneren. Mag jij ook wel zeggen hoor, doet iedereen hier in huis.’ Daar zijn ze weer, de blosjes van Zoë.


We eten in stilte de taart op en komen niet echt meer op gang, we spreken af morgenmiddag verder te gaan. ‘Mijn oma en opa en mijn moeder en zusje gaan dan een dagje naar de Efteling, we kunnen wel bij ons afspreken’ stelt Zoë voor. Ik knik en voor ik het besef flap ik eruit: ‘zullen we dan eerst samen naar de brillenwinkel gaan voor lenzen voor jou?’ Zoë reageert met een blij lachje en niet veel later lopen we samen het huis uit, waarna onze wegen zich scheiden, Zoë fietst richting Rosmalen en ik loopt met Merels kapotte fiets naar het centrum.


het was weer eens tijd voor wat romantiek, zoals jullie zien in een nogal langzame opbouw.
Jullie geduld zal worden beloond! Hopelijk geniet je ervan?
Liefs, Zazie