Wat vooraf ging

Tien jaar na de gebeurtenissen in Partnerruil komt Douwe bij zijn exs Dieuwertje op bezoek. De relatie met haar Frits loopt niet zo lekker. Hij is ontslagen en is nu bezig met een voettocht naar Santiago de Compostella. Inmiddels hebben ze twee kinderen, vernoemd naar hun beider exen: Douwe en Anke.

Dieuwertje voelt zich door Frits verwaarloosd. Vanaf het begin in hun relatie wond het Frits op om haar met anderen seks te zien hebben. Daar genoot ze wel van, maar ze had steeds meer behoefte aan intimiteit met Frits alleen.

Tijdens het bezoek van Douwe heeft ze voor het eerst sinds jaren weer seks met hem. De volgende dag gaat ze met hem mee naar een muziekworkshop, waar ze minister Algra en haar man Hattum ontmoet, de ouders van een van de deelnemende kinderen en goede vrienden van Douwe. Dieuwertje had ze in het verleden wel eens ontmoet, toen Douwe nog samen met Hattum muziek maakte. Ze gaat mee naar de woongemeenschap van Douwe en Anke in een boerderij buiten Darwerd,

Ze zijn bij elkaar in de grote gezamenlijke woonkeuken, als Hattum en Ada met hun kinderen binnenkomen, die ook komen eten.

---

Hattum en zijn vrouw Ada, minister Algra, werden hartelijk begroet door Douwe en Anke. “Kijk, daar komen we elkaar alweer tegen”, glimlachte Ada daarna vriendelijk tegen Dieuwertje. Die voelde zich gevleid, al wist ze drommels goed dat de doorsnee politicus achter een joviaal masker vaak bikkelhard was.

Bij Ada had Dieuwertje toch een ander gevoel. Tijdens de workshop had ze een vrouw gezien die ook gewoon maar een moeder was, en zo te zien een hele leuke ook nog, en haar omgang met Douwe was méér dan hartelijk. Ada intrigeerde haar, ook omdat ze in Den Haag als één van de weinigen ongezouten de waarheid durfde te zeggen tegen populistische pestkoppen, complotdenkers en ophitsers.

Eale en Tjitske, de tienerkinderen van Hattum en Ada, ontfermden zich onmiddellijk over de kinderen van Anke, Janna en Nynke. Daardoor konden Janna en Douwe zich met de gasten en het eten bemoeien.

“Ik ben jaloers op jou, Douwe, jullie hebben het zo gezellig.” Dieuwertje proefde hier een heel andere sfeer dan thuis. “We hebben het gewoon heel erg met elkaar getroffen met Rick en Nynke als medebewoners. Zonder hen hadden we dit niet kunnen kopen. Het organiseert ook allemaal net wat soepeler, met nog een stel erbij. En voor de kinderen is het ook goed om niet de hele tijd alleen met hun broer of zus opgescheept te zitten.” Dieuwertje giechelde. “Het is hier soms net Bolderburen van Astrid Lindgren.” Douwe barstte in lachen uit. “Je brengt me op een idee. Maken we er een toeristische attractie van, het Friese Bolderburen! Foto’s €3,-.” Ze gniffelden samen. Dieuwertje voelde zich heerlijk.

Ondertussen was het eten klaar. Anke en Douwe hadden een heel speciaal ritueel ontwikkeld voor het eten. Ze waren niet kerkelijk, maar hadden toch de drang om de maaltijd te zegenen. Alle aanwezigen stonden in een kring rond te tafel en Anke zong een soort litanie waarin ze stilstond bij de gezondheid van de aanwezigen, het goede gezelschap waarin ze verkeerden en het goede eten waarvan ze mochten genieten. Haar zang werd afgewisseld door een meerstemmig refrein. Dieuwertje kreeg steeds weer kippenvel als ze het meemaakte. Deze maaltijdzegening had inmiddels op meerdere plekken in Fryslân ingang gevonden, zoals in ‘Lekker Simpel’, het eetcafé van Brechtje in Darwerd. Dat was ronduit indrukwekkend, als mensen in het café ineens met elkaar in verbondenheid de litanie aanhieven.

“Yt lekker”, zei Douwe en iedereen ging zitten. Dieuwertje zat weer naast Ada, en was al gauw in een geanimeerd gesprek over haar kinderen en het onderwijs verwikkeld. Plotseling ging de telefoon van Ada af. “Verdorie, ik heb gezegd dat ik niet gestoord wilde worden! Ook een minister heeft recht op ontspanning.” Na een blik op het scherm mompelde ze: ”Shit! De chef!” Daar bedoelde ze de premier mee. Ze nam op met: “Hoi Hans, ik zit te eten bij vrienden. Kan ik je na het eten terugbellen?” De premier zei iets en Dieuwertje zag Ada bleek wegtrekken. “Wat? De klootzakken!” Ze briesje het in de telefoon, nu witheet van woede. Opnieuw zei de andere kant wat en toen werd de verbinding verbroken.

Ada plofte achterover in haar stoel. Hattum keek haar ongerust aan. “Wat is er, schat? Stront aan de knikker?” Ada knikte. Met een hoofdbeweging gaf ze hem te kennen dat ze even apart moesten overleggen. Ze stonden op van de tafel en trokken zich even samen terug. “Douwe, kom je ook even mee?” Geen vraag maar een bevel.

Even later kwamen ze terug. Ada en Hattum met een verbeten trek om de mond. Ada naam het woord. “Lieve mensen, ik kreeg zojuist een telefoontje van de premier. Er is een meute met trekkers en fakkels onderweg naar mijn huis om te ‘protesteren’. Hij raadde me aan om even onder te duiken. Douwe heeft mij aangeboden om mijn gezin tijdelijk in het gastenverblijf te huisvesten. Zelf ga ik naar het politiebureau in Darwerd, omdat het vermoeden bestaat dat ze mijn telefoon kunnen uitpeilen.”

“Dat betekent wel dat jullie ook gevaar kunnen lopen. Als ze er achter komen dat wij hier verblijven, dan kunnen jullie hier ook gedonder verwachten. Als jullie daar problemen mee hebben, dan snap ik dat volkomen en neem ik jullie dat niet kwalijk, dan zoeken wij wat anders.”

Even was iedereen door elkaar aan het praten, overvallen door dit nieuws. Ada en Hattum woonden een paar dorpen verderop in het buitengebied. Anke stond op. “Mensen, wij laten ons niet intimideren door zo’n knokploeg. Voorlopig zitten we hier gezellig bij elkaar. Laten we eerst genieten van ons eten, dan kunnen we daarna overleggen wat we verder doen.”

Ada schoof weer naast Dieuwertje. “Hoe voel je je, Ada? Dit is best wel heftig!” Ada zei grimmig: “Ja, vooral omdat ze aan mijn gezin komen. Dat maakt me echt hels. Je weet dat je als minister shit over je heen zult krijgen, zeker als je het opneemt tegen de haatzaaibrigade. Je bent voorbereid op activisten die verf, taart of tomaten naar je gooien. Maar dat ze mijn gezin lastig vallen, dat is wel een brug te ver. Heb je het nieuws de laatste tijd een beetje gevolgd?”

Je moest met je kop wel onder een steen gelegen hebben als je de aanvaringen van minister Algra met de zogeheten Partij voor het Vrije Woord niet meegekregen had. Die kwal had notabene gezegd dat de minister niet raar op moest kijken dat ze met haar -uiteraard- SCHANDALIGE beleid boze burgers en boeren met trekkers en fakkels voor haar deur thuis in Friesland kon verwachten. Het schandalige bestond eruit dat de Minister van Justitie wetten liet handhaven, wetten waarom notabene door de PVW zelf gevraagd was…

De glibber had natuurlijk in alle toonaarden ontkend dat hij met deze uitspraak een verkapte oproep deed. De minister had hem verbaal om de oren geslagen, op een manier zoals die partij het zelf steeds met andere politici deed: ‘Doe niet zo schijnheilig, man. Wees een vent en stá voor je woorden, in plaats van je slap te verschuilen achter juridisch gewauwel, onschendbaar vanaf je pluchen Kamerstoeltje. Als je een echte vent bent, loop dan zelf voorop bij het door jou gesuggereerde knokploegje met fakkels te zwaaien. Maar ja, daar heb je de ballen niet voor.’ Voor het eerst in tijden was de Partij voor het Vrije Woord in de peilingen gedaald. Het trollenleger maakte sindsdien overuren om Ada op de asociale media zwart te maken. ‘De Hoer van Justitie’ was één van meer vriendelijke benamingen voor haar.

Dieuwertje zei: “Ik vond het geweldig, hoe je dat deed. Ik heb nog een ingezonden stuk in het NRC geschreven om je te steunen. Daarin verwees ik naar de schrijver Stig Larsson, die in zijn Millennium Trilogie ergens had geschreven dat autoritaire partijen zich graag tooien met het woord ‘vrijheid’.” Ada keek haar verrast aan. “Heb jij dat stuk geschreven? Dat vond ik erg goed. En dapper.” “Dapper? Hoezo?” Ada zuchtte. “Lieverd, de Bruine Brigade schrikt er niet voor terug om op de man te spelen. Jou op de Sociale Media te bombarderen met shit of letterlijk stront voor jouw deur te storten. Of diezelfde deur in de fik te steken. Natuurlijk zonder de eigen handjes vuil te maken.” “Dat zal toch wel een beetje meevallen?” “Ik help het je hopen maar ik ben erg ongerust over het huidige politieke klimaat, dat mag je best weten.”

Ineens keek Ada haar op een andere manier aan. “Jouw stuk was echt goed. Ik zoek eigenlijk nog versterking in mijn politieke staf. Voel jij daar voor?” Dieuwke voelde zich tegelijk gevleid en overvallen. “Wat houdt dat in?” “Dat je stukken in de krant, politieke uitingen van tegenstanders en zo analyseert en mij munitie verschaft. Misschien stukken voor mij schrijft. Niet onder je eigen naam, zelf blijf je onder de radar.” “Daar moet ik even over nadenken, Ada.” “Snap ik. Maar jij schrijft vanuit je overtuiging, niet vanuit politiek effectbejag of carrièreperspectief. Zulke mensen heb ik nodig.”

Beide vrouwen zaten even in stilte hun eten naar binnen te werken. Ada zat nog ergens op te broeden. “Dieuwertje, iets heel anders. Ik ga dadelijk naar het politiebureau in Darwerd. Dat is voor mijn gezin veiliger dan als ik hier blijf. We denken dat een mol bij de telefoonmaatschappij mijn coördinaten doorgeeft.” “Wat is je vraag?” “Voor Hattum is dit allemaal heel heftig. Ik had vannacht met hem…ik wilde hem graag tonen dat ik nog steeds ontzettend van hem hou, ook al is hij helemaal niet blij met mijn ministerschap. Het geeft hem erg veel stress. Dat moet soms even ontladen worden, je snapt wel hoe. Dat wilde ik vannacht zelf…" Ada werd rood. “Ik heb hem toestemming gegeven om zijn gerief desnoods bij anderen te zoeken, maar hij maakt daar niet echt gebruik van. Ik zie aan hem dat hij steeds meer opgefokt raakt en er aan onderdoor gaat.”

Dieuwertje legde haar hand op die van Ada. “Kun je dat bij je eigen man aanbieden? Dat vind ik heel bijzonder.” “Ik kan er de laatste tijd zo weinig voor hem zijn. Hij heeft het nodig... Nou hij hier vannacht ook slaapt, kun jij, wil jij...” “Ada, sorry, maar waar zie je mij voor aan? Vraag je mij nou de hoer te spelen voor Hattum? Wij kennen elkaar toch amper.” Dieuwertje voelde dat ze boos begon te worden. “Sorry Dieuwertje, ik weet me even geen raad met mezelf. Neem me niet kwalijk.”

Janna zat aan de andere kant van de tafel en had een gedeelte van het gesprek meegekregen. “Sorry dat ik me er tegenaan bemoei, Dieuwertje, maar ken je het verhaal van Bram en Lisa?” “Over haar ongeluk, bedoel je?” “Ja. En wat ze toen vroeg aan Douwe.” “Nee, niet echt. Hoezo?” “Ze vroeg toen aan Douwe of hij jou wilde vragen eens met Bram te vrijen, omdat zij dat niet meer kon. Net zoiets als Ada zojuist.” “Dat heeft Douwe me nooit gevraagd?” “Nee, jullie waren net uit elkaar, weet je nog? Hij heeft het daarom aan Anke en mij gevraagd. En we hebben dat allebei ook gedaan. Niet omdat we op Bram verliefd waren of zo, maar om Lisa bij te staan en Bram te helpen.” “Voelde dat niet, nou ja, hoerig?” “Gek genoeg, nee. Het was geen straf, hoor”, giechelde Janna, “Bram is gewoon een leuke vent. Ik maakte er ook geen snelle wip van, de intieme aandacht was voor hem minstens zo belangrijk als de seks. Dat maakte het voor mij ook gewoon een fijne ervaring.” “Nou, ik weet niet hoor.” “Denk er maar eens over na. Hattum lijkt me geen verkeerde vent.” Natuurlijk viel Ada haar daarin meteen bij. “Dank je, Janna. Ja, hij is echt heel attent, en een heerlijke minnaar. Zeker geen straf om mee te vrijen.” Ineens giechelde Dieuwertje: “Hij moest eens weten dat we hier zo over hem zitten te praten!” De drie vrouwen grinnikten samenzweerderderig.

Ada’s telefoon ging weer. “Sorry mensen, ik word opgehaald. Mijn chauffeur is er. “ Ze knuffelde haar kinderen even. “Pas goed op jezelf, mam!” zei Eale. Ze glimlachte verdrietig. Ze hoopte maar dat Eale hier veilig was een dat haarzelf niets zou gebeuren. Ze nam Hattum even apart en fluisterde iets in zijn oor. Hij zette grote ogen op en Dieuwertje zag een blik haar kant op flitsen. Hij schudde geërgerd zijn hoofd, maar ze zag Ada druk op hem in praten. Hij knikte aarzelend. Met een innige zoen namen ze afscheid. Het hart klopte Dieuwertje in de keel. Zou ze het doen? Zou hij het willen?

wordt vervolgd