Zaterdag, 24 december. De ochtend begon goed, met een kop koffie op bed en een vrolijke bos blonde krullen om mijn hoofd heen. “Goede morgen Kees! This is your wake-up-call.” Een zoen volgde, en ik rekte me uit. “Hoe laat is het, schat?” “Half negen. Tijd om op te staan; we hebben een lange dag voor de boeg!” Ik dook weer onder het dekbed. “Als die dag zo lang is, kan ik best nog een uurtje extra slapen…”
Die opmerking werd niet op prijs gesteld. Het dekbed werd naar beneden gerukt. “Niks ervan! Overeind en genieten van mijn koffie! Die heb ik niet voor Jan-Doedel staan maken, ben jij gek!” Ik keek in een paar bliksemende blauwe ogen en moest ondanks dat lachen. “En waarom lig jij zo dom te grinniken, meneer Jonkman?” Ik proestte nog na. “De combinatie van jouw woedende ogen boven een best wel sexy nachthemdje, lieve schat..”
Joline droeg een nogal doorzichtige peignoir die duidelijk haar kleine slipje liet zien en het gebrek aan een BHtje. Ze bromde: “Ik zal zo meteen weer mijn vormeloze harembroek weer tevoorschijn halen, verdorie…” Ik klopte op het bed. “Kom, blonde schoonheid. Kom eens naast je ridder en geniet van je zelfgemaakte koffie.” Ze ging, nog steeds zachtjes mopperend, zitten en ik trok het dekbed over ons heen. “Dank je wel voor de koffie, schat. Ik ga ervan genieten.”

Ik gaf haar een zoen in haar hals. “Kéés! Zo geef je me kippenvel!” “Reden te meer om lekker warm onder dekbedje te duiken, schat…” “Hmmm… Die verleiding is wel erg groot…” Ik trok het dekbed over haar blote schouders, maar het werd meteen teruggeslagen. “maar we gaan genieten van de koffie. Even niet van elkaar!” Joline pakte mijn mok en gaf hem aan mij. “Topsporters mogen voor een wedstrijd ook geen snelle wip maken, meneer. Jij moet vanavond een topprestatie leveren, dus nu wordt er niet gewipt.” Ik moest langzaam grijnzen. “Dank je wel voor het compliment, schat.”
Ze keek me niet-begrijpend aan. “Compliment?” Ik knikte. “Je had het over topsporters…Ik neem aan dat dat over mijn bedprestaties ging…” Ik kreeg een por. “Arrogante hengst. Koffie!” Even wat stil, toen we lekker van de koffie genoten.

“Heb je er zin in, Kees?” Ze keek me onderzoekend aan en ik knikte. “Héél veel zin! Samen met uitstekende musici mooie muziek ten gehore brengen. Voor een amateurtje zoals ik is dat best wel iets bijzonders. En dat op een prachtige bugel… Heerlijk!” Ik had wel commentaar verwacht, maar Joline was stil. Opzij kijkend zag ik haar mond trekken. Ze had moeite om haar gezicht in de plooi te houden en ik rook lont.
“Joline Boogers! Jij voert wat in je schild! Vertel op.” Ze kleurde. Ik trok haar naar me toe en keek haar aan. Ze protesteerde. “Kéés! Je kijkt me aan alsof ik iets heel ergs gedaan heb.” “Mijn volautomatische heksendetectie sloeg net groot alarm. Vertel nu maar heel rap wat je op je lever hebt, want jij spookt iets uit. Nú, dame!”

Ze boog blozend haar hoofd. “Ik heb jouw Ma gebeld deze week. Over vanavond.” “Ma? Komen mijn Pa en Ma naar Eindhoven?” Ze knikte. “En ze komen niet alleen, Kees. Ze nemen iemand mee. De weduwe van de vorige eigenaar.” Ik schrok. “Dat meen je niet!” Ze knikte en ik plofte op m’n eigen helft van het bed. “Zooo… Daar moet ik even van bijkomen… ‘Amazing Grace’ staat niet op het programma, verdorie.”
Zachtjes zei Joline: “Daar hebben we ook aan gedacht, Kees. Ze komen vanmiddag. Als jullie repeteren. Ik heb het hele verhaal aan Greet verteld en zij vond het een prima idee om dit tijdens de repetitie te spelen. En na het repeteren komen ze ook hier eten.” Ik keek haar aan. “Jij hebt het allemaal al uitgedokterd, hé mevrouw? Heb ik nog iets in de melk te brokkelen of hoe zit dat? Hoe laat komen ze?” “Ze komen eerst hier, als jij al in de kerk bent. Dus jullie kunnen eerst nog rustig oefenen. Als ik binnen zou komen zou ik Greet een seintje geven… Dan zou ze ‘Amazing Grace’ voor je neus zetten.”
Ik keek haar aan. “Jij bent een enorme geniepige regelaar, Joline Boogers… Ik dacht om nog een paar maanden te oefenen, voordat…” Ze schudde haar hoofd. “Nee Kees. Ik heb deze week een half uur met Greet aan de telefoon gehangen en zij is vol lof over je. Je kúnt het. Ook ‘Amazing Grace’. Dat heb ik gezien, destijds in Amersfoort. En nu kun je het weer.”
Ze zoende me zachtjes en ik keek even nietsziend voor me uit. “Verdomme, Jolien…” Ik voelde mijn ogen branden en ze trok me naar zich toe. “Toe maar…” hoorde ik zachtjes in mijn oor. Tranen gleden over m’n wangen en even later keek ik haar aan. “Sorry… Peter. M’n loopmaatje kwam weer even héél dichtbij.” Ze kuste me zachtjes. “Dat begreep ik. Bij mij mag dat. Maar…” Ze greep me bij mijn schouders en keek me aan. “Vanmiddag ga jij een prachtige vertolking van dat stuk geven, Kees.” Ik knikte. “Reken maar. En daar ga ik zo meteen op oefenen.” Ze knikte. “Ja. En daar ga jij je op concentreren. Ik regel het eten enzovoorts wel; jij gaat blazen.”
Ik keek haar aan. “Je bent een schat. Dat je dit regelt voor iemand die je totaal niet kent.” Ze kuste me kort. “Jouw moeder is ermee begonnen, Kees. Wéér zo iemand die niet aan de zijlijn staat te roeptoeteren, maar actie onderneemt. Je hebt het niet van een vreemde.” “Wij allebei niet, schat.”

Nadenkend dronk ik m’n mok leeg en zwaaide toen mijn benen uit bed. “Even douchen. Spinrag uit m’n kop halen.” Joline gaf me een luchtkusje. Opgefrist kwam ik terug. “Zo, dat was lekker. Ik ben weer wakker. Die sloot gisteren was kouder, maar veel scheelde het niet.” Joline keek sceptisch. “Ik ga zo meteen lekker warm douchen, Kees. Genoeg ijsblokjes gezien de afgelopen dagen.” “Nou, als je naar buiten kijkt…” Ik trok de zonwering op. De bovenste helft van de ramen was weer met sneeuw bedekt. “Daar heb je je witte Kerst, schat.”

Na de lunch pakte ik de bugel in. Ik had twee weken geleden online een mooie koffer voor het instrument gekocht; die was vorige week geleverd. Blij toe; nu was hij tijdens transport goed beschermd en bleef hij ten minste een beetje op temperatuur. Bij de kerk aangekomen bleek Greet al binnen te zijn; Hendrik en Wendy nog niet. Het was druk in de kerk; diverse mensen liepen rond om zaken te regelen.
Greet mopperde op Hendrik en Wendy. “Verdorie, ze wéten dat ze op tijd moeten zijn. Wij hebben maar twee uurtjes om te oefenen, daarna oefent er een koor voor de dienst morgenochtend. Búrgers…” Ik grinnikte. “Iets met tijd en vijf minuten voor tijd en zo?” Ze knikte, duidelijk geïrriteerd. Tien over twee hoorden we voetstappen op de orgeltrap en kwam het duo boven. “Zo jongelui… Verklaar!” Greet stond met haar handen in haar zij en een boze blik hen op te wachten.
Wendy bloosde. “Ik moest me nog opmaken… Ben ik niet gewend. Mijn schuld!” Greet gromde. “Vróuwen…” Ik proestte het uit. “Hé dame, volgens mij ben jij ook van die bloedgroep!” Ze draaide zich om. “Ja. Maar er zijn vrouwen en … Nou ja, laat maar. Aan de slag, verdorie!” Ik zei: “Wacht even, Greet. Ik ben er achter gekomen dat Joline iets met jou heeft afgesproken. Iets met ‘Amazing Grace’. Hoe gaan we dat in het vat gieten?”
Ze keek me strak aan. “Hoe weet jij dat?” “Joline en ik kunnen moeilijk zaken voor elkaar verborgen houden. Gisteren zag ik al dat ze wat op haar lever had en vanochtend heb ik even doorgevraagd. En nee, ik heb geen fysiek geweld toegepast. Wat ik wél wil is dat we dit stuk nú nog een keer doornemen. Ik wil het perfect spelen.” Ze knikte. “Snap ik. Wendy, Hendrik, gaan jullie nog maar even een bak koffie halen beneden. Over een kwartier terug. Dit is iets voor Kees en mij samen.”
Ik zag twee vragende blikken. “Vertel ik straks tijdens het avondeten wel. Nu even niet. Té beladen.” Ze verdwenen en Greet keek me aan. “Kún je het?” Ik knikte. “Ja. Sterker nog: ik moét. Pak de muziek, we gaan er iets moois van maken.” Even later, na het stemmen, zette ik bugel aan mijn mond en begon. Zachtjes, langzaam en bewust aarzelend klonk het eerste couplet. Bij het tweede couplet hoorde ik het orgel naast me, ook zachtjes. Het derde couplet ging een toon hoger en ook iets harder. Toen de laatste toon was weggestorven keken we elkaar aan en Greet zei zachtjes: “Niks meer aan doen, Kees. Ik heb je wel eens verweten dat je ‘fantasieloos’ speelt; dat je gewoon stom speelt wat er staat, maar dat verwijt trek ik bij deze in. Prachtig.” Ik knikte. “Dank je wel. Ik hoop dat het straks ook zo klinkt.” “Dat weet ik wel zeker. En nu… nu gaan we beneden een bak koffie halen. Die heb je nodig. En verdorie, ik ook.”

Eenmaal aan de koffie vertelde ik het verhaal van de ramp ceremony in Afghanistan aan Hendrik en Wendy en vervolgens het verhaal hoe ik aan de bugel kwam. Ze waren stil. Greet stond op. “Kom op. We gaan oefenen. Over een half uur staan de gasten hier.” Het oefenen voor de stukken voor de kerstavonddienst ging verder redelijk goed. Wendy zong zachtjes om haar stem te sparen. “Straks mag je voluit gaan, Wendy! Nu nog niet!” Ze gniffelde even. “Goed, tante Greet…” Een doordringende blik was het antwoord. “Daar krijg je spijt van, jongedame…” Ik keek Hendrik aan. “Zullen wij even weggaan? Dan praten we straks met de overgeblevene. Of de overlevende, net hoe het uitkomt.”
“Niks ervan”, snauwde Greet, “ik kreeg net een brainwave. Wendy, jij zingt het derde couplet van ‘Amazing Grace’ mee. Maar met de tekst van het eerste couplet. Dan krijgen we dus: 1e couplet: bugel solo, 2e bugel en orgel, 3e bugel, orgel en zang. Kees, bij het 3e couplet iets zachter spelen, want Wendy moet op die tekst niet voluit gaan. Oké?” We knikten. “Oké, we hebben nog een kwartier. 3e couplet oefenen. Jullie krijgen vier maten vooraf…”

Wéér speelden we en weer kwam ik onder de indruk van Wendy’s stem. Ze zong heel licht en zo te zien compleet ontspannen. En loepzuiver. Greet knikte toen het stil werd. “Dit is héél mooi, zo samen. Ook al zou een van ons straks gillend de fout in gaan: ik heb hiervan genoten.” Hendrik knikte. “Hier nog een.” Hij knipoogde naar Wendy. Greet keek me aan. “Kees? En nu?” Ik dacht kort na. “ We gaan naar beneden, wachtmeester. Daar wachten we het gezelschap op, maken kennis en gaan dan weer naar boven. En het eerste wat we spelen…” Greet knikte. “Amazing Grace. En daarna lopen we de dienst even door, oké?” Ik knikte. “Kom, naar beneden. Even wat water drinken; ze zullen zo wel komen.”
In de hal liep Greet richting toiletten en ik nam een slok water uit m’n flesje. “Zenuwachtig, Kees?” Wendy keek me aan en ik knikte. “Best wel.” “Greet en ik slepen je er wel doorheen. Je moet er ook van genieten, hoor.” Ik dacht even na. “Ja. En dat doe ik ook. Ik ben bevoorrecht dat ik als simpel amateurtje samen met jullie mooie muziek mag maken en daar geniet ik van. Maar ik hoop dat je ook begrijpt dat ‘Amazing Grace’ momenteel om twee redenen best een berg is waar ik tegenop zie.” Ze knikte. “Ja. Maar je kunt het, heb ik net gehoord.”

Achter me hoorde ik een deur opengaan en twee seconden later voelde ik twee armen om m’n nek en rook ik bekend parfum. “Hoi Kees...” Ik keek om in twee mooie blauwe ogen. “Hallo schat.” Achter haar stonden Pa, Ma en een mij onbekende dame. Ma omhelsde me, deed toen een stap opzij en zei: “Dit is Heleen Winkelman, de vrouw van Gerrit.” Ik gaf haar een hand. “Dag mevrouw. Fijn om met u kennis te maken.” Ze glimlachte vriendelijk. “Dag Kees. Ik heb veel over je gehoord. Van Chantal, maar vanmiddag ook van Joline. En noem me alsjeblieft Heleen.”

Ik knikte. “Mag ik jullie voorstellen? Dit is Greet, mijn bugeldocente en Hendrik, haar neef en tevens organist en Wendy, zangeres en vriendin van Hendrik. Dames en heer: dit is Joline, mijn vriendin, mijn ouders en Heleen, de echtgenote van Gerrit, de vorige eigenaar was van die mooie bugel.” Ze gaven elkaar een hand en Greet zei: “Zullen naar binnen gaan? Het is nu rustig in de kerk…”
In de kerk wees zij op een paar plaatsen in het midden. “Daar is de acoustiek het best.” Ik kreeg een knipoogje van Joline en liep achter Greet aan naar boven. Ze ging op de orgelbank zitten en ik pakte de bugel, haalde even diep adem en knikte toen naar Greet. Met haar hand gaf ze het tempo aan en ik zette in. Rustig, bijna aarzelend blies ik het eerste couplet. Ik concentreerde me op de afwerking en keek uit m’n ooghoeken naar Greet. Na het eerste couplet nam zij het over met een kort tussenspel, waarna het tweede couplet volgde; bugel en orgel samen. Weer een tussenspel, we gingen een toon hoger en Wendy viel in en zong de tekst van het eerste couplet.

Ik zag dat Ma haar arm om Heleen heensloeg en had even moeite om mijn ademhaling in bedwang te houden. Toen de laatste noot was weggestorven draaide Heleen zich om. “Dank je wel, Kees.” Ze zei het zachtjes, maar was duidelijk te verstaan in de verder doodstille kerk. “Gerrit zou hiervan genoten hebben. Zijn bugel is in goede handen.” Ik knikte en het was even stil. “Mogen wij verder gaan met repeteren?” vroeg Greet. “We hebben nog wat te doen voor vanavond…” Ma knikte. “Als wij mogen luisteren…” “En kritiek geven als je iets hoort wat niet klopt!” Greet keek me aan. “Festival of carols.” Ik pakte de muziek en even later klonk een medley van Engelse carols door de kerk. Vrolijk, soms vrij sentimenteel, maar goed in het gehoor liggend. Engelse kerstmuziek was sowieso altijd prachtig…

Ik kon me uitleven. De druk die ik de hele dag gevoeld had, was weg. Na een half uur intensief repeteren eindigden we met ‘Rejoyce’ van Händel. Hendrik speelde in een goed tempo en Wendy mocht nu voluit gaan van Greet. Wéér genoot ik van haar stem en de manier waarop ze zong: ontspannen, zuiver en met perfecte timing. Na de laatste noten was het even stil in de kerk. Toen zei Joline zachtjes: “Wáuw… Dat was prachtig… Als jullie dat vanavond ook zo spelen…”
Greet knikte. “Mag ik het daar volledig mee eens zijn, Joline? En nu stoppen we, jongelui. Iemand heeft me verteld dat er in Veldhoven een kerstmaaltijd op ons wacht. Heb ik zin in, want ik heb best wel trek.” Ze schakelde het orgel uit en ik pakte de bugel in. Even later liepen we omlaag, de kerk in. Heleen keek me aan. “Dank je wel, Kees. Dit instrument op deze manier nog eens horen spelen…” Ik omarmde haar. “En jij dank je wel dat je dit instrument aan mij toevertrouwt, Heleen.” Even stonden we zo, de armen om elkaar heen. Ma kuchte zachtjes en we lieten elkaar los.
“Kom, we rijden naar huis. Ik heb iemand horen zeggen dat ze trek had. Greet, Hendrik, Wendy, jullie kunnen met mij meerijden. Tassen met nette kleren mee, omkleden doen we in Veldhoven.” Joline en Hetty waren met Pa z’n auto meegekomen en even later deed ik de deur in Veldhoven open. “Zo mensen… Welkom!”